افکارسنجی ملت، پیمایش دیدگاه مردم درباره خدمات الکترونیکی و اینترنتی دولت را در آذرماه سال ۱۴۰۳ انجام داده است. جامعه آماری این پروژه همه افراد ۱۸ سال و بیشتر در کل کشور بودهاند. در این پیمایش تعداد ۱۱۰۰ پرسشنامه به روش تلفنی از این جامعه آماری گردآوری شده است. هدف از اجرای این پیمایش، سنجش دیدگاه و استفاده مردم از خدمات الکترونیکی و اینترنتی دولت بوده است.
مفهوم دولت الکترونیک طی چند دهه اخیر در ایران مطرح شده و پس از تصویب قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران، به بخشی از برنامههای توسعه دولت تبدیل شده است. از آن زمان، توسعه دولت الکترونیک در دستور کار دولتها قرار گرفته و در قوانین مختلف بر آن تأکید شده است. از جمله مهمترین احکام مرتبط با این موضوع، بند«ج» ماده قانون برنامه هفتم پیشرفت است که براساس آن، دستگاههای اجرایی موظفند خدمات خود را تا پایان سال اول اجرای برنامه بهصورت برخط ارائه دهند.
در همین راستا افکارسنجی ملت، نظرسنجی حاضر را در آذرماه سال 1403 انجام داده است. جامعه آماری این پروژه همه افراد 18 سال و بیشتر در کل کشور بودهاند. در این پیمایش تعداد 1100 پرسشنامه بهروش تلفنی از این جامعه آماری گردآوری شده است. هدف از اجرای این پیمایش، سنجش دیدگاه و استفاده مردم از خدمات الکترونیکی و اینترنتی دولت بوده است. اهم نظرات کل پاسخگویان به شرح زیر است:
استفاده از خدمات غیرحضوری و اینترنتی دولتی
- 42/1 درصد از مردم کارهای اداری خود را معمولا با «مراجعه حضوری به ادارهها»، 30/1 درصد بهروش «اینترنتی» و 17/1 درصد با «مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی» انجام میدهند. گفتنی است 10/2 درصد از مردم از دیگران میخواهند تا چنین اموری را برایشان انجام دهند.
- 48 درصد از مردم اذعان کردهاند مهارت لازم جهت انجام کارهای اداری بهصورت اینترنتی را بهمیزان «زیاد یا خیلی زیاد» داشته و 38/9 درصد بهمیزان «کمی» دارند. همچنین، 11/8 درصد «اصلا» توانایی مورد نیاز جهت انجام این امور بهصورت اینترنتی را ندارند.
- از نظر 11/3 درصد از مردم انجام کارهای اداری بهصورت ً اینترنتی اصلا پیچیده نیست. از طرفی، 44/8 درصد پیچیدگی آن را «کم» و 40/6 درصد «زیاد یا خیلی زیاد» عنوان کردهاند.
- از نظر 63/8 درصد از مردم اطلاعرسانی دولت درباره خدمات اینترنتی که ارائه میدهد «کم یا خیلی کم» است.
تجربه و نظر مردم درباره دفاتر الکترونیک
- در بررسی میزان مراجعه مردم به دفاتر خدمات الکترونیکی طی یکسال گذشته، 53/3 درصد از پاسخگویان به دفاتر پلیس10+، 53/3 درصد به دفاتر پیشخوان دولت، 31/6 درصد به دفاتر پیشخوان قوه قضائیه و 10/7 درصد به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه داشتهاند.
- رضایت مراجعان دفاتر مختلف الکترونیک درباره خدمات ارائه شده در این دفاتر بدین شرح بوده است: 73/7 درصد از مراجعان به دفاتر پیشخوان دولت، 72/2 درصد از مراجعان به دفاتر پلیس10+، 62/7 درصد از مراجعان به دفاتر پیشخوان قوه قضائیه و 49/8 درصد از مراجعان به دفاتر خدمات الکترونیک شهر از خدمات دفتر مربوطه راضی بودهاند.
- بیشترین چالش برای کسانی که طی یکسال گذشته حداقل به یکی از دفاتر نام برده شده مراجعه کردهاند بهترتیب کندی و قطع شدن سیستمها (72/6 درصد)، درخواست کپی از مدارک هویتی مثل کارت ملی یا شناسنامه (۶۷/۹ درصد)، کم بودن تعداد کارمندان (۴۵/۹) و درخواست کپی برابر اصل مدارک (۴۰ درصد) بوده است.
- نزدیک به سهچهارم از مراجعان(۷۲/۴) بیان کردهاند هنگام مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک، درباره نرخ مصوب خدمات به آنها اطلاعرسانی نشده است. همچنین، ۴۳/۱ درصد نیز معتقدند اطلاعرسانی مناسبی درباره مدارک مورد نیاز هنگام مراجعه به این دفاتر نشده است.