روش‌شناسی
افکارسنجی ملت برای گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش‌های علمی استفاده می‌کند تا اعتبار نتایج آن تضمین شود. مراحل اجرای یک طرح که منتج به خروجی قابل فهم برای همگان باشد، از چندین مرحله تشکیل می‌شود:
-
بررسی ادبیات نظری و پژوهش‌های پیشین درباره موضوع پیمایش
-
تدوین پرسشنامه اولیه
-
تعیین جامعه هدف، چارچوب نمونه‌گیری و حجم نمونه
-
اجرای آزمایشی و سنجش روایی و پایایی
-
گردآوری داده‌ها
-
تجزیه و تحلیل داده‌ها
بررسی ادبیات نظری و پژوهش‌های پیشین درباره موضوع پیمایش
پس از تعریف موضوع، پژوهشگران افکارسنجی ملت با همکاری متخصصان مرکز پژوهش‌های مجلس و درخواست‌دهنده موضوع، اقدام به مطالعه ادبیات نظری موضوع و پژوهش‌ها و پیمایش‌های پیشین پیرامون آن موضوع می‌کنند. خروجی نهایی این مرحله، طراحی یک چارچوب مفهومی و تعریف عملیاتی متغیرها است.
طراحی پرسشنامه
در این مرحله براساس متغیرهای استخراج‌شده در مرحله قبل، بانک سوالات اولیه تدوین می‌شود. سپس برای افزایش دقت سوالات، از تکنیک مصاحبه‌های شناختی برای طراحی پرسشنامه استفاده می‌شود. در مرحله بعدی پرسشنامه برای ارزیابی در جلسات شورای علمی که متشکل از متخصصین حوزه سنجش و آمار، جامعه‌شناسی، روانشناسی و علوم ارتباطات اجتماعی است، بررسی می‌شود و پس از تکمیل و تایید برای اجرای پایلوت (اجرای آزمایشی) نهایی می‌شود.
تعیین جامعه هدف، چارچوب نمونه‌گیری و حجم نمونه
جامعه هدف باتوجه به اهداف طرح مشخص می‌شود؛ در برخی پروژه‌ها جامعه هدف عام و در برخی خاص است. در جامعه هدف عام، معمولاً افراد کل کشور در بازه سنی 15 سن سال و بیشتر یا 18 سال و بیشتر در نظر گرفته می‌شود. در جامعه هدف خاص ممکن گروه خاصی از مردم مثل معلمان، سربازان یا دانشجویان مدنظر قرار بگیرد. این نکته حائز اهمیت است که جامعه هدف به زیرگروه‌های مختلف از جنسیت و موقعیت جغرافیایی تقسیم می‌شود و از هر زیرگروه به‌طور تصادفی نمونه‌هایی انتخاب می‌شود تا همه جامعه را نمایندگی کند. برای انتخاب نمونه معمولاً از روش نمونه‌گیری تصادفی به‌روش متناسب استفاده می‌شود تا همه افراد جامعه شانس یکسان برای قرار گرفتن در نمونه را داشته باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول‌های آماری مثل کوکران معمولا با خطای 3 یا 5 درصد تعیین می‌شود.
اجرای آزمایشی و سنجش روایی و پایایی
در مرحله اجرای آزمایشی (پایلوت) با یک نمونه کوچک از پاسخگویان پرسشنامه محک زده می‌شود. هدف اصلی شناسایی خطاهای احتمالی در پرسشنامه طراحی‌شده، تطبیق برداشت پاسخگویان از سوالات با منظور مدنظر طراحان سوال و شناخت سایر خطاهای احتمالی است. یک پروژه حداقل دوبار به صورت آزمایشی اجرا می‌شود. البته ممکن است در برخی پروژه‌ها دفعات تکرار اجرای آزمایشی به بیش از چهاربار هم برسد. همچنین، با استفاده از نتایج اجرای آزمایشی، ارزیابی روایی و پایایی پرسشنامه انجام می‌شود. سنجش روایی به‌معنای آن است که پرسشنامه تا چه حد آنچه که قرار است اندازه‌گیری کند را به‌درستی اندازه می‌گیرد. سنجش پایایی نیز به‌معنای آن است که پرسشنامه چقدر نتایج یکسان و پایدار را در مکان‌ها و زمان‌های مختلف تولید می‌کند.
گردآوری داده‌ها
سه روش عمده برای گردآوری داده‌ها وجود دارد: نظرسنجی میدانی (حضوری)، نظرسنجی تلفنی و نظرسنجی آنلاین. روش مورد استفاده در افکارسنجی ملت روش تلفنی است. در این روش پرسش‌گران با افراد نمونه تماس گرفته و سوالات از طریق تلفن پرسیده می‌شود. از آنجا که امروزه کاربران تلفن همراه بیشتر از تلفن ثابت است، نمونه به‌صورت تلفیقی از همه اپراتورهای تلفنی انتخاب می‌شود تا از خطای پوشش کاسته شود.
تجزیه و تحلیل داده‌ها
پس از گردآوری داده‌ها، مرحله تحلیل آغاز می‌شود. در این مرحله داده‌های خام به نتایجی معنادار تبدیل می‌شود. مرحله تجزیه و تحلیل داده‌ها از سه زیرمرحله تشکیل شده است:
-
پردازش داده‌ها: ابتدا داده‌ها پاکسازی و برای تحلیل آماده می‌شوند. به این منظور، داده‌های جمع‌آوری شده باز جهت خطاهای احتمالی ورود داده یا بی‌پاسخی بررسی می‌شوند. همچنین، در صورت وجود سؤالات باز، کُدگذاری پاسخ‌ها در این مرحله انجام می‌شود.
-
وزن‌دهی: وزن‌دهی یک ابزار قدرتمند در تحلیل داده‌های نظرسنجی است که به محققان کمک می‌کند نتایج قابل اعتمادتر و نماینده‌تری به‌دست آورند. در افکارسنجی ملت نیز به‌دلیل سوگیری احتمالی ناشی از عدم همکاری برخی از پاسخگویان، نتایج با استفاده از تکنیک‌های آماری معتبر، تعدیل می‌شود.
-
توصیف و تحلیل آماری: در این مرحله محاسبه فراوانی‌ها، درصدها و شاخص‌های آماری توصیفی برای درک اولیه از توزیع داده‌ها انجام می‌شود. علاوه‌بر این، برای بررسی روابط بین متغیرها از روش‌های آزمون فرض، همبستگی و رگرسیون استفاده می‌شود. نرم‌افزارهایی مانند Excel، SPSS و R در این مراحل به تحلیل داده‌ها کمک می‌کند.