تاریخچه مرکز افکارسنجی ملت

مرکز افکارسنجی ملت از سال 1399 و با هدف تحقق بند «ب» ماده 2 قانون شرح وظایف مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مصوب سال 1374 تأسیس گردید. در این بند ذکر شده است که یکی از وظایف مرکز پژوهش‌های مجلس «گردآوری و بررسی نظرات محققان و پژوهشگران دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، دستگاه‌های اجرایی، نهادها، گروه‌ها، انجمن‌های علمی و تخصصی و احزاب سیاسی و افکار عمومی در مورد نیازهای جامعه از نظر قانون‌گذاری» است.

 

مأموریت مرکز

مرکز افکارسنجی ملت خود را متعهد به ارتقاء کیفیت حکمرانی در کشور و پاسخگویی به نیازهای جامعه می‌داند؛ از این رو، مأموریت اصلی خود را بازتاب آراء و دیدگاه‌های مردم درباره موضوعات مختلف حکمرانی به ویژه از منظر قوه مقننه تعریف کرده است. پروژه‌های این مرکز اغلب از پیشنهادهایی که کمیسیون‌های مجلس یا دفاتر پژوهشی مرکز ارائه می‌دهند، تعریف می‌شوند و عموماً ناظر بر دستورکارهای مهم مجلس در ارتباط با وضع قوانین یا نظارت بر عملکرد دولت هستند.

 

دستاوردها و پروژه‌ها

از بدو تأسیس تاکنون بیش از 100 عنوان پروژه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی از سوی مرکز افکارسنجی ملت اجرا شده است و نتایج آن در اختیار مسئولین و سیاستگذاران قرار گرفته است. علاوه بر این، در این مرکز برخی شاخص‌های بومی طراحی و به صورت متناوب در سطح ملی سنجیده شده است. از جملۀ این شاخص‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. شاخص انتظارات تورمی و اعتماد مصرف کننده

  2. شاخص ادراک و تجربه مردم از فساد در بخش عمومی

  3. شاخص اعتماد مردم به حکومت

علاوه بر این‌ها، گروه تحقیق و توسعه مرکز اقدام به اجرای برخی تحقیقات علمی در زمینه تکنیک‌های مصاحبه، نرخ همکاری پاسخگویان، تکنیک‌های نمونه‌گیری تصادفی و فن بیان در پیمایش تلفنی کرده است. نتایج برخی از این تحقیقات از جمله «مصاحبه‌های شناختی؛ تکنیکی برای طراحی پرسشنامه‌های معتبر» در دسترس پژوهشگران قرار دارد.

 

ساختار و فرایندها

ساختار مرکز افکارسنجی ملت در حال حاضر از سه گروه تخصصی «پژوهش»، «آمار و داده‌‌پردازی» و «پیمایش» تشکیل شده است. گروه پژوهش، مطالعات اولیه درباره موضوع پروژه را در تعامل با مجلس و دفاتر تخصصی مرکز پژوهش‌ها انجام می‌دهد و پرسشنامه از سوی این گروه طراحی می‌شود. گروه پیمایش با بهره‌گیری از مرکز تماس تخصصی با 35 کانتر فعال، اقدام به گردآوری داده‌ها می‌کند. در مرحله بعد، خروجی داده‌ها در اختیار گروه «آمار و داده‌پردازی» قرار می‌گیرد و این گروه با هماهنگی گروه پژوهش اقدام به پاکسازی و تحلیل داده‌ها می‌کند و در نهایت گزارش نهایی تدوین می‌شود.


ارزش‌های بنیادی: 

1- تکیه بر پشتوانه علمی و تخصصی: این مرکز بر توان علمی و تخصصی دفاتر مطالعاتی مرکز پژوهش‌ها تکیه دارد و در تمام موضوعات، از ظرفیت مشورتی پژوهشگران خبره این دفاتر بهره می‌برد. علاوه بر این، مرکز افکارسنجی ملت برخوردار از یک شورای هعلمی و تخصصی است که متشکل از اساتید و پژوهشگران برجسته حوزه پیمایش تلفنی است. تمام پروژه‌های این مرکز با نظارت و راهبری اعضای این شورا انجام می‌شود. بهره‌گیری از آخرین یافته‌های علمی در زمینه پیمایش از جمله مزیت‌های این مرکز محسوب می‌شود. استفاده از انواع تکنیک‌های مصاحبه و بهره‌گیری از دانش‌های بین رشته‌‍ای مثل علوم شناختی، بینش‌های رفتاری  و آمار کاربردی باعث شده تا این مرکز به مرجع مهم دانشی در زمینه پیمایش تلفنی در ایران بدل شود. 

2-نوآوری و پیشرفت: مرکز افکارسنجی ملت به نوآوری و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در فرا=آیندهای پژوهشی اعتقاد دارد. این مرکز با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های پیشرفته در حوزه‌های مختلف ازجمله تحلیل داده‌ها، پیمایش‌ها و مصاحبه‌ها همواره در تلاش است تا مرزهای جدیدی در پژوهش‌های اجتماعی و افکارسنجی ایجاد کند. 

3-دقت: در طراحی ابزار و سنجش آن، اصل اساسی در مرکز افکارسنجی ملت محسوب می‌شود. ممکن است یک پرسشنامه در این مرکز ماه‌ها به طول انجامد و پیش از اجرای آن، چندین بار پرسشنامه به صورت آزمایشی اجرا و نتایج آن بررسی شود. 

4-حرفه‌‎ای‌گرایی: این مرکز با رویکردی حرفه‌ای به تمام فعالیت‌های خود می‌نگرد و تلاش دارد که از بالاترین استانداردهای حرفه‌ای، در تمامی مراحل انجام پروژه‌ها پیروی کند. از انتخاب تیم‌های متخصص و خبره گرفته تا رعایت اخلاق پژوهشی و استانداردهای بین‌المللی در انجام تحقیقات، حرفه‌ای‌گرایی در مرکز افکارسنجی ملت همواره محور اصلی کار است. 

5-رعایت بی‌‌طرفی: رعایت بی‌طرفی، اصل خدشه‌ناپذیر مرکز افکارسنجی ملت است. این مرکز همواره کوشیده تا از دخالت گرایشات سیاسی، نگرشی، منافع فردی یا گروهی در پروژه‌های خود اجتناب کند. به همین علت، تمامی فرآیندهای پژوهشی، طراحی پرسش‌نامه‌ها، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل‌ها براساس اصول علمی و با رعایت دقیق بی‌طرفی انجام می‌شود. این ویژگی مرکز افکارسنجی ملت را به یک نها د معتبر و مستقل تبدیل کرده است که نتایج آن مورد اعتماد محققان، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران قرار می‌گیرد. 

6- امنیت و محرمانگی داده‌ها: یکی از اصول اساسی مرکز افکارسنجی ملت، رعایت کامل امنیت و محرمانگی اطلاعات جمع‌آوری شده است. این مرکز از فناوری‌های پیشرفته برای حفظ امنیت داده‌ها و تضمین محرمانگی اطلاعات افراد استفاده می‌کند و از این طریق اعتماد جامعه و پاسخ‌دهندگان را جلب می‌کند.


چشم‌اندازهای آتی

مرکز افکارسنجی ملت بیش از یک مرکز نظرسنجی است. این مرکز گامی است در جهت مردمی‌سازی حکمرانی و رساندن صدای مردم به نمایندگان آنها در مجلس و ایده‌ محوری آن بر این اصل استوار است که حکمرانی شایسته و کارآمد، بدون شناخت دقیق از خواسته‌ها و نیازهای مردم ممکن نیست. با اتکاء بر این اصل،  این مرکز تلاش می‌کند تا مشارکت عمومی را به یک مؤلفه کلیدی در سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری تبدیل کند.

چشم‌انداز مرکز افکارسنجی ملت، تبدیل شدن به مرجع پیشرو و قابل‌اعتماد در زمینه سنجش افکار عمومی و تحلیل داده‌های اجتماعی است، به‌گونه‌ای که ارتباطی مستحکم و مؤثر میان مردم و نهادهای حکمرانی ایجاد کند. این مرکز در تلاش است با تقویت اعتماد عمومی، زمینه‌ساز حکمرانی شفاف، پاسخگو و مبتنی بر نیازها و انتظارات جامعه باشد. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تکنیک‌های پیشرفته پیمایش و تحلیل‌های داده‌محور، مرکز را به الگویی در نوآوری و پیشرفت تبدیل خواهد کرد. حفظ بی‌طرفی و رعایت اصول اخلاقی نیز از ارکان این چشم‌انداز است، تا این مرکز همواره در خدمت جامعه و مصالح عمومی عمل کند.